Arkadaşlar alışkanlıkları değiştirmek kolay değildir. Son yıllarda toplumumuzda tüketme eğilimi yüksek seviyelerde olduğundan dolayı yapılacak tasarrufun da getirisinin yüksek olmasını sağlayacaktır. Ailemin tasarruf alışkanlıkları,kaynaklara olan saygısından benim onlardan, çevreden edindiğim uyguladığım, uygulamaya çalıştığım ve uygulamadığım faydalı yöntemleri anlatacağım. Öğrenciyken tek kalmamla ev yönetmenin ne demek olduğunu, tasarruf konusunda neler yapabileceğimi inceleme fırsatım olmuştu.
İlk Adım: İzlenebilirlik
Google Docs ya da başka bir online erişim imkanı olan uygulamayla aylık gelir ve giderlerinizi kaydedebileceğiniz basit bir Excel tablosu oluşturup,masrafları market,giyim,fatura,kira,yakıt,gelir kalemlerini de istediğiniz şekilde sınıflandırıp günü gününe veri girişi yapın.
Bu size elinizde veri olmasını sağlar. Böylece paranızı daha kolay yönetebilir,hedef oluşturabilirsiniz ve en önemlisi aşırı harcama durumunda tedbir alabilirsiniz.
Mutfakta Tasarruf Yöntemleri
Dışarıda yemek yemeyi azaltın: Kendi yemeğinizi yapmaya başlamak hem üretmek hem de temizliğin kontrolünü elinizde bulundurarak güvenli,sağlıklı ve tasarruflu beslenmek demektir.
Tüketimi fazla olan malzemeleri stoklayın: Kağıt
ürünleri,deterjan,temizlik malzemeleri,kişisel bakım ürünlerini aşırıya
da kaçmadan büyük paketlerde ya da fazla sayıda alabilirsiniz.
Şirketlerde sıfır stok fantezisi uygulatsam da gerçek hayatta öyle
değilim :)
Alırken kazanırsınız: Alışveriş
yaparken ihtiyaç listesi çıkarın. İnsert, yerel ve büyük marketlerin
indirimlerini, internet üzerinden çek,indirimleri,banka kampanyalarını takip edin
ya da forumların alışveriş bölümlerini takip ederek avantajları
yakalayın.
Alışveriş yaptıkça kazanın: Alışveriş
yapmadan önce bahsedeceğim sitelerdeki hesabınıza giriş yapıp,
alışveriş yapacağınız sitenin para iadesi varsa site üzerinden
hesabınıza giriş yaparsanız alışveriş tutarınızın belirli yüzdesi iade
olarak onay sonrası size geri döner, tanımlı banka hesabınıza yatırılır.
Kahvenizi kendiniz hazırlayın, süt tozu kullanmayın, sallama çayı çoklu alın,bitki çaylarını kendi topladıklarınızdan hazırlayın: Birşeylerin bir arada olduğu kahveler yerine küçük kavanoza aylık,haftalık ihtiyaç kadar kahve koyup kapakların üzerine naylon koyarak sıkıca kapatırsanız tazeliğini korumuş olursunuz. Süt tozu yerine süt kullanın. Sallama çay da normal çaylar da yeni mahsül çıkımına yakın ciddi derecede ucuzlar 20'lik alacağınıza 100 üzeri sallama çay paketlerinden alabilirsiniz.Bitki çaylarını da aşağıda detaylı anlatacağım. Filtre kahve ya da makine kahve içiyorsanız ara sıra değişik markaları deneyin daha uygun fiyatlara güzel kahveler bulabilirsiniz.
Semaver keyfi yapın: Tek değilseniz. Balkona biraz ağaç dalları,odun depolayın ara sıra çayınızı semaver ile hazırlayın. Fazla suyu da termosunuza dökün.
Vücudun ihtiyacından fazla yemek yemeyin: Yediklerinizi yakamıyorsanız, masabaşı ve hareketsiz bir yaşam sürmek zorundaysanız, yediklerinizi azaltıp, kilo verebilirsiniz. Ekmeği bazı öğünlerde az tüketin, dışarıdaki çorbalarda çok fazla un var yarım tas tüketin, aynı şekilde beyaz pilavı da az alın. Sırf bunları yaparak kilo vermiştim.
Çöpe yiyecek atmayın: İhtiyacınızdan fazla ekmek,salata,yemeğin çöpe gitmesi demek sadece sizin değil ülkemizin kaybıdır. Planlı tüketim yapın. Fazla yemekleri mümkün olanlarını dondurun,yaptığınız yemeklerde değerlendirmeyi deneyin
Bayat ekmekleri değerlendirin: Evin önüne ekmek asmak utanılacak bir davranıştır.
Bunun yerine fazla ekmeği poşetleyip buzluğa atabilirsiniz.
Ekmekleri kurutup bezin arasına ekmekleri koyup, taşla ezin köfte yaparken kullanırsınız.. Eski yöntem iyidir elektrik tasarrufu yaparsınız.
Bayat ekmeği küp küp doğrayıp fırında kıtırlaştırdıktan sonra çorbaların içine atarak da değerlendirebilirsiniz
Benim en sevdiğim ise kahvaltıda değerlendirme olan ekmek pizzası ya da kolayca ekmek dilimlerinin üzerine kaşar peyniri,sucuk,nane, pul biber ekleyip fırında pişirip, afiyetle tüketmektir. Uğraşmak isteyen resimdeki gibi de hazırlayabilir
Çok fazla yöntem var, araştırın beğendiklerinizi deneyin.
Dondurulmuş et alın: Dondurulmuş etler fabrikalar için ölü sezonlarda depolarına mal yığıp,raf ömürlerini uzatarak tazeye göre uzun süre satma imkanı sağlar. Özellikle hindi,tavuk ürünlerinde indirimlere de denk getirirseniz dondurucunuza atıp,taze ürünlere göre daha ucuza, soğuk zincirin bozulması riskini de bir derece azaltarak satın alabilirsiniz
Soğanı, patatesi, elmayı kendiniz doğrayın,yufka alıp börekleri de kendiniz sarın: Kızartmalık malzemeleri kendiniz hazırlayın buzlukta gereksiz yer işgal etmeyin.
Elektrikli ev aletleriniz çok eskiyse yenileyin: Elektrik tüketimi fazla olan eski eşyalar yerine modern A enerji sınıflarında olan ürünleri tercih ederek enerji tüketiminizi düşürebilir ve uzun vadede tasarruf edebilirsiniz.
Bulaşık makinesi kullanın ve dolmadan çalıştırmayın: Elle yıkamak nasıl israfsa az miktarda bulaşık için makine çalıştırmakta israfa neden olur.
Unutkansanız su ısıtıcısı kullanın ve ihtiyaçtan fazla doldurmayın: Ocakta çaydanlık ya da cezvede suyu unutuyorsanız, gazı boşa harcamış olursunuz. Bu yüzden ihtiyacınızı bardakla ölçüp, kettle kullanmak daha avantajlıdırç Fazla suyu mug,termosa koyup sonra ısıtırken değerlendirebilirsiniz.
Kullanma suyu depolayın: Mutfakta bir kovanız ve lavabo içine sığacak bir kabınız olsun. Durulama suyu,sıcak su gelene kadar boşa alan suyu kovalara depolayın. Bunlarla çiçekleri,sebzeleri sulayabilirsiniz, tuvalet, balkon, yer silmede, temizlikte kullanabilirsiniz
Soğan,biber,maydonoz,nane,eki, ot,semiz otu,marul,roka,tere,frenk soğanı yetiştirin: Evinizin bahçesi varsa yer açısından işiniz kolay yoksa büyük dikdörtgen saksılarda bitki yetiştirerek salatalık malzemelerinizin bir kısmını karşılayabilirsiniz. Bir demet nane aldıktan sonra sapları atmayın, toprağa saplayın ve sulama yapın sonra ihtiyacınız kadar tepelerini yolarak karşılayın. Tekrar sürecektir. İşte bunları da banyo ve mutfakta elde ettiğiniz sularla sulayacaksınız.
Mevsimlik sebze,meyve tüketin ve mümkün olanları stoklayın: Kışın sebzelerin fiyatları ciddi derecede artıyor ve lezzeti de verdiğiniz paraya değmiyor. Bunun için ailecek konserve yapımı, dondurucuya biber,kompostoluk meyveler,domates sosları,bezelye saklayabilirsiniz. Diğer yöntem ise sebzeleri kurutmaktır. Patlıcan kurusundan yapılan dolmayı kim sevmez :)
Köyle bağınızı koparmayın: Bizim gibi betonlaştırmadığınız bahçeniz varsa, pikniğe gidip mangal yakıp,süs gibi oturma yerine kışa hazırlıkta yapıyorsanız ciddi tasarruf elde edersiniz.
Bitkisel çayları kendiniz toplayabilirsiniz. Kuşburnu,alıç çiçeği yaprağı,ıhlamur,kekik,ısırgan otu,hatmi çiçeği,alıç,papatya,vb gibi şifalı bitkileri ihtiyacınız kadar seneye de bulacağınız şekilde kökünden koparmadan,doğru şekilde kurutarak tüketebilirsiniz.
Kola,şuruplu içeçeklere para harcamak yerine vişne, kayısı,şeftali,erik marmelatı, şurubu yapabilirsiniz. Suyla karıştırıp içebilirsiniz
Meyveleri dilimleyip ya da kompostoluk olarak kurutun. Sindirim sistemine faydalı ürünler tüketmiş olursunuz. Abur cubur yerine meyve kurusu yemek daha sağlıklıdır
Toplanabilecek bitkileri büyüklerinizden öğrenin madımak,ebegümeci sevmesem de yeniyor :) ,semiz otu,yemlik gibi yörenizde ne deniyorsa salatalık,yemeklik olarak tüketebileceğiniz çok bitki var.
Turşuluk ihtiyacınızı köyden,köylü pazarlarından temin edin
Ağaçların dibine dökülen ya da seyreltme yapmak için elma,armut,şeftali gibi sağlam/hafif kurtlu meyveleri tüm ağaçları dolanın kurtlu kısımları temizleyip sıkıp, suyunu için.
Hazır çorba yerine kışlık çorbanızı kendiniz yapın ya da temiz iş yapan bir yakınınızdan satın alın
Mutlaka ceviz dikin ya da kargaların diktiklerini yolmayın büyütün en ucuzu 25 TL olan ve lezzeti olmayan ithal çöp cevizler yerine yağlı,lezzetli dolabınızda kırılmış kahvaltıda bol bol tüketebileceğiniz bir gıda olsun
Termos ile gidin etinizi yakınlarınızla kestirip ya da tanıdığınız kasaplardan alın. Fiyat avantajı kasapta yok ama lezzet ve güven duygusu başka bir şey
İhtiyacınızın fazlasını satarak bahçenin sürdürülmesi,ilaçlanması,gübrelenmesi,yol masraflarını elinizden geldiğince çıkarabilirsiniz
Gazete,poşet,koli,kasa,teneke,kova,giysi kısacası kullanmadığınız eşyaları köydeki yakınlarınıza verebilirsiniz böylece değerlenmiş olur
Bu kısım sizin yeteneklerinize, üşengeçliğinize ve erişebildiklerinize göre değişir.
Yazı serisine devam edeceğim. Mutfaktan çıkamadık daha düzenleme ve ilavelerle güncelleme de yapabilirim.
